Het park toen
Een siertuin in renaissancestijl
In de zestiende eeuw bestaat de omgeving van het kasteel uit de typische onderdelen van een laatmiddeleeuws buitengoed: een neerhof, moestuinen, boomgaarden, visvijvers en bossen voor hakhoutbeheer. Pas bij de aanpassingswerken door Conrard Schetz (vanaf 1608) werd een siertuin in renaissancestijl aangelegd. De tuinkamers worden omsloten door een begroeid latwerk, hekken en poortjes, verfraaid met decoratieve perken in buxus met in het midden een kleine snoeivorm als uitschieter.
De baroktuin
Rond het ‘vernieuwde’ kasteel uit 1713-1714 verschijnt een typisch Franse tuin. De parterres, waterpartijen en fonteinen zijn opgesmukt met balustrades, vazen en beeldhouwwerk. Voor het eerst wordt het parkdomein als één concept bekeken. Zelfs de moestuin aan de westzijde is geïntegreerd in het barokke ontwerp. De aanleg van het huidige grachtenpatroon, inclusief de aanplanting van de Vleminckxstraat, start al in 1699.
De classicistische tuin
Servandoni, die ook de buitenzijde en het interieur van het kasteel aanpaste, is de auteur van een classicistische heraanleg. Hij speelt met symmetrie, perspectieflijnen en trompe-l’oeil-effecten. Hij ontwerpt een centrale as die de nieuwe hoofdingang in de huidige Wolfgang d’Urselstraat, het kasteel en de dreven in het parkbos tot één geheel verbindt. Met de aanleg van de huidige Kasteeldreef in 1784 loopt dat centrale perspectief ook door tot buiten het domein.
Het paviljoen De Notelaer
Wolfgang-Guillaume, derde hertog d’Ursel, en zijn echtgenote, prinses Flore d’Arenberg bouwen tussen 1792 en 1797 De Notelaer. Op wandelafstand van hun kasteel vinden ze de perfecte locatie: op de rechteroever van de Schelde, tussen de monding van de Durme en de Rupel.
Daar, aen den Notelaer, verzorgt een veerman al eeuwenlang een overzetdienst. Een van de beste Franse architecten, Charles De Wailly integreert deze oude functie in zijn nieuwe ontwerp. Zo wordt De Notelaer een hertogelijke ontvangstruimte, maar tegelijk ook veermanswoning en herberg.
Lees meer in de publicatie 'Voor hertog en veerman' of op www.notelaer.be
De landschapstuin
De Duitse landschapsarchitect Eduard Keilig staat in voor de heraanleg van het park in 1883. Hij kiest daarbij voor de Engelse landschapsstijl, maar respecteert ook een aantal beeldbepalende elementen uit de voorgaande fasen. De plantvakken vervangt hij door een rijke en gevarieerde collectie boomgroepen en bloeiende heesters. Zo ontstaat een unieke combinatie van landschappelijke elementen en een formele aanleg.